Tatry

Dolina Kościeliska, Wąwóz Kraków, Jaskinia Mylna
22.08.2009 r.

Wycieczkę zorganizowała i poprowadziła
Organizator Turystyki - Helenka GRZYWACZ

Trasa piesza dnem Doliny Kościeliskiej:

• Kiry - Jarcowa Skała - Brama Kantaka - Wyżnia Kira Miętusia - Cudakowa Polana - Stare Kościeliska - Jaskinia Mroźna - Lodowe Źródło - Brama Kraszewskiego - Polana Pisana - Wąwóz Kraków - Jaskinia Mylna - Dolina Smytnia - schronisko PTTK na Hali Ornak - Kiry

Dolina Kościeliska - leży na południowy zachód od Zakopanego i sięga od podnóży regli, po główny grzbiet Tatr. Jest drugą co do wielkości w Tatrach Polskich - jej długość wynosi 9 km. Najwyższy punkt w otoczeniu stanowi Błyszcz 2159 m, najniższy - położone u wylotu doliny osiedle Kiry 927 m.

Tak o Dolinie Kościeliskiej pisał Felicjan Faleński:

"Tam lasy lecące - w powietrzu zostały!
Tam sterczą niesione na obłokach skały!"

Istotnie, jest to najpiękniejsza dolina w Tatrach. I nieprawdą jest - jak pisał Jan Turski w 1853 roku - że "...widziana bez słońca, traci większą połowę swego uroku." Ona jest piękna tak w słońcu jak i we mgle, w deszczu, w śniegu i w wietrze halnym. Zawsze ilekroć tu jestem wzbudza we mnie zachwyt, o każdej porze roku. Zgadzam się ze Stefanem Żeromskim, że

"...ładniejsze miejsce, jeśli jest na kuli ziemskiej -to niech sobie będzie. Dla mnie Dolina Kościeliska jest majstersztykiem przyrody" (1892 r.).

Jarcowa Skała - jest to pierwsza skała mijana po drodze. Nazwa pochodzi od jęczmienia (po góralsku - jarcu), który przypominają tworzące je eoceńskie wapienie numulitowe. Zaraz potem rozpoczyna się duża polana, której dnem płynie Potok Kościeliski, poniżej tego miejsca nazywany Kirową Wodą.

Brama Kantaka - osobliwe wrota skalne wycięte przez potok w bloku różowych wapieni, należących do płaszczowiny choczańskiej. Nazwę nadało im Towarzystwo Tatrzańskie (1886-1887), czcząc pamięć swego działacza Kazimierza Kantaka. Górale używali nazwy Niżnia Brama.
Blisko wody zobaczyć można wesołego pluszcza, którego nigdzie w Tatrach Polskich nie spotyka się tak często, jak w Potoku Kościeliskim - pisał Bronisław Ferens.

Wyżnia Kira Miętusia - powstała na miejscu wyciętego lasu. W okresie schodzenia śniegów okrywa się cała kobiercem krokusów. Na południowy wschód wyłania się w górze Gładkie Upłaziańskie, z lewej bieleje nad lasem Kończysta Turnia 1248 m.

Cudakowa Polana - droga wiedzie dalej wzdłuż polanyi przekracza płynący w łanach lepiężnika Potok Kościeliski.

Stare Kościeliska - malownicza polana 960-970 m, na skraju której stoi kapliczka zwana zbóónicką, choć wystawili ją z pewnością górnicy. Uwagę zwraca kształtny hełm gontowy i górnicze młotki pod gontową kopułą. Daleko na południu majaczy czub najwyższego szczytu Tatr Zachodnich - Bystrej 2248 m. Na końcu polany czarny szlak w lewo prowadzi do Jaskini Mroźnej, w prawo odchodzi szlak niebieski na uroczą polanę Stoły.

Jaskinia Mroźna - leży na wschodnim zboczu Doliny Kościeliskiej w masywie Organów. Wlot jaskini oświetlonej elektrycznie znajduje się na wysokości 1112 m. Można tu spotkać nocka dużego i gacka wielkouchego. Jaskinia Mroźna sąsiaduje z zamkniętą dla turystyki Jaskinią Zimną, jedną z najdłuższych w Tatrach (około 4 km, z która tworzyła kiedyś wspólny system.

Lodowe Źródło - jest to niezwykłe zjawisko. Co sekundę wypływa z niego od 245-620 l wody (jak na przyzwoite wywierzysko przystało), lecz potem woda rozpływa się na trzy strony świata.
Lodowe Źródło odwadnia m.in. Masyw Organów i część obszaru krasowego Czerwonych Wierchów.

Brama Kraszewskiego - droga wciska się w półkilometrowy wąwóz nazwany przez Towarzystwo Tatrzańskie Bramą Józefa I. Kraszewskiego. Na ścianie wąwozu tablica pamiątkowa. Stumetrowe zerwy zbudowane są z jasnych masywnych wapieni, porasta je urwiskowy las świerkowy w większości pierwotny. Interesujące są niezwykłe fory pokroju i zakorzenienia drzew na skałach.
U podnóża masywu Stołów uwagę zwraca osobliwej postaci skałka zwana Sową.

Polana Pisana - polana zajmuje dno (ok.1015 m) i wschodnie stoki rozległej kotliny, powstałej w rejonie występowania łatwo wietrzejących margli kredowych. Ponad lasami piętrzą się skały Stołów, Organów, Saturna, Raptawickiej Turni.

Wąwóz Kraków - najpiękniejszy wąwóz skalny polskich Tatr Zachodnich.

I tu zaczyna się baśniowa,zaczarowana kraina uwięziona w kamieniach. Mistyczny świat, piękny i niesamowity. Stanęłam przed bramą Wąwozu i długo patrzyłam na tę plątaninę drzew, liści, korzeni i kamieni. Zwalone pnie tarasowały drogę, drogę jakby do ... raju utraconego. Coś wciągało w te przesmyki, nakazywało iść dalej - a jednocześnie zatrzymywało cię w miejscu. Ruszyłam dalej, dotykając skał, krzewów, drzew. Zagłębiłam się w wąski korytarz i ... weszłam do innego wymiaru! Niesamowita cisza tam panująca była przerażająca a zarazem jakże piękna! Chciałam tak trwać w tej ciszy... do końca.

Dnem wąwozu potok płynie tylko przy większych opadach, gdyż odwadniany on jest przez wypływ pod Skałą Pisaną. Odwiedzamy też Smoczą Jamę - jaskinię o długości 37 m.
Wąwóz Kraków znajduje się pod ścisłą ochroną - zwiedzać go można tylko w ramach okrężnego, żółtego szlaku.

Jaskinia Mylna - jaskinia leży w zachodnim zboczu Raptowickiej Turni. Otwory wejściowe położone są około 130 m ponad dnem doliny. Należy do dłuższych jaskiń tatrzańskich (ogółem ok.1300 m korytarzy, z czego udostępniono około 300). Nie wolno zbaczać w odgałęzienia, gdyż jaskinia tworzy istny labirynt, z którego można nie wyjść. Zwiedzać ją można tylko po oznakowanych szlakach (Wielka Izba, Chóry, Biała Ulica).
Przeciskanie się, chodzenie na kolanach i taplanie się w kałużach - to główne atrakcje tej jaskini.

Schronisko PTTK na Hali Ornak - schronisko górskie znajdujące się na Małej Polance Ornaczńskiej w górnej części Doliny Kościeliskiej, na wysokości 1100 m.
Schronisko zostało wybudowane w latach 1947-48 w stylu zakopiańskim i stanowi własność PTTK.

W 1973 roku nadano mu imię Walerego Goetla. Schronisko jest obszarem ochrony ścisłej. Z okien widoki na Kominiarski Wierch, Bystrą i Błyszcz.

Kiry - Wąwóz Kraków - Schronisko Na Hali Ornak
22.08.2009

Data odbycia wycieczki	Trasa wycieczki	Nr grupy górskiej wg reg. GOT	Punktów wg reg. GOT	Czy przodownik był obecny
22.08.2009	Kiry - Polana Wyżnia Kira Miętusia w Dolinie Kościeliskiej	T. 02	1	Tak
22.08.2009	Wyżnia Kira Miętusia - Polana Pisana	T. 02	3	Tak
22.08.2009	Polana Pisana - Wąwóz Kraków	T. 02	3	Tak
22.08.2009	Wąwóz Kraków - Polana Pisana	T. 02	2	Tak
22.08.2009	zwiedzanie Jaskini Mylnej	T. 02	3	Tak
22.08.2009	Polana Pisana - Schronisko Na Hali Ornak	T. 02	3	Tak
22.08.2009	Schronisko Na Hali Ornak - Polana Pisana	T. 02	2	Tak
22.08.2009	Polana Pisana - Wyżnia Kira Miętusia	T. 02	2	Tak
22.08.2009	Wyżnia Kira Miętusia - Kiry	T. 02	1	Tak
RAZEM			20