Hala Gąsienicowa
Czarny Staw Gąsienicowy
28.08.2010 r.

Wycieczkę zorganizowała i poprowadziła
Organizator Turystyki - Helenka GRZYWACZ

Trasa piesza:

•   Kuźnice – Boczań 1224 m – Wysokie 1287 m – Skupniów Upłaz – Przełęcz między Kopami 1501 m – Schronisko Murowaniec 1500 m
•   Schronisko Murowaniec 1500 m – Czrny Staw Gąsienicowy – Schronisko Murowaniec - Przełęcz między Kopami
•   Przełęcz między Kopami - Dolina Jaworzynki – Kuźnice

Kuźnice – pierwotnie Kuźnice były znaczącą osadą. Tu znajdował się dwór, karczma i huta przetwarzająca wydobywane w Tatrach rudy metali. Po dworze nie ma śladu, a na jego miejscu stoi drewniany krzyż, zaś w starej karczmie znajdują się obecnie zakłady remontowe.
Oryginalnym akcentem jest natomiast pomnik Rozstrzelanego Prometeusza autorstwa Władysława Hasiora, wzniesiony ku pamięci zamordowanych w okresie drugiej wojny światowej.
Z Kuźnic swój początek biorą szlaki turystyczne: na Nosal, Murowaniec, do Czarnego Stawu, na Kasprowy Wierch i na Giewont, do Doliny Jaworzynki i na Kalatówki. Obecnie Kuźnice kojarzą się przede wszystkim z dolną stacją kolejki na Kasprowy Wierch.

Skupniów Upłaz (1300 – 1450 m) – o ostrych krawędziach utworzonych z dolomitów triasowych położony nad Doliną Olczyską, ograniczoną z przeciwnej strony ogołoconym z roślinności szczytem Kopieńca 1328 m.
Tuż przed miejscem, gdzie grzbiet wrasta w masyw Wielkiej Kopy Królowej 1534 m ku Olczyskiej zbiega stromy żleb, zwany Żlebem Roja, od nazwiska narciarza, który w 1929 roku poniósł tu śmierć w wielkiej lawinie.

Przełęcz między Kopami 1501 m – właściwie Przełęcz Karczmisko, leżąca między Małą i Wielką Kopą Królową.

Hala Gąsienicowa - „...sama w sobie ponętna majestatem obramowania skalnego...” - tak pisano o niej w przewodniku z 1925 roku. Hala stanowi największe w Tatrach centrum, w którym krzyżuje się mnóstwo atrakcyjnych szlaków. Południowe ograniczenie doliny tworzą najwyższe szczyty m.in. Świnica i Kozi Wierch. Przez środek przebiega grań boczna, utworzona przez grzbiet Kościelców.
Charakterystyczny kształt malowniczej góry wpisał się na trwałe nie tylko w panoramę Hali Gąsienicowej, ale i w historię polskiego taternictwa. Nie tylko jest to szczyt najbardziej popularny, ale też może najbardziej tragiczny`; pod wschodnim stokiem Małego Kościelca lawina śnieżna zasypała Mieczysława Karłowicza, na zachodniej ścianie Kościelca zginął Mieczysław Świerz, na północno – wschodniej ścianie Zadniego Kościelca zginął taternik i pisarz Jan Długosz.

Dolina Gąsienicowa, nazywana dawniej Doliną Stawów Gąsienicowych, jest największym pod względem liczby „pojezierzem” Tatr. W jej wschodniej części – Czarnej Dolinie Gąsienicowej – znajdują się dwa stawy – Czarny i Zmarzły. Zachodnia część, nazywana Zieloną Doliną Gąsienicową, gromadzi 19 stawów, spośród których największy, a zarazem najbardziej malowniczy jest Zielony Staw. W położonym opodal Dwoistym Stawie Gąsienicowym, w latach 80. XIX wieku odkryto niewielkiego skorupiaka – skrzelopływką bagienną, która była reliktem epoki lodowcowej i w Europie żyła tylko w najzimniejszych regionach Norwegii oraz właśnie w Tatrach – w jeziorach przemarzających do samego dna. Od 1980 roku już nie obserwuje się jej w Tatrach.

Dolina Gąsienicowa stanowi górne piętro Doliny Suchej Wody i wraz z Pańszczycą zajmuje obszar 21 km2. Ku górze rozwidla się w dwie odnogi: zachodnią, podchodzącą pod grzbiet główny i wschodnią zamkniętą ścianami Kozich Wierchów 2291 m. Obie gałęzie rozdziela grań Kościelca (2155, 2162 m). Łukiem przebiega przez nią granica między Tatrami Zachodnimi a Wysokimi, tu też styka się trzon krystaliczny z obszarem skał osadowych. Sama Hala Gąsienicowa leży jeszcze w Tatrach Zachodnich. Rzeźba terenu zdradza pochodzenie lodowcowe: widać wały moren, granitowe złomy na wapiennym podłożu, piękne ogładzenie skał w rejonie Zadniego Stawu, wreszcie klasyczne dwu- i trzypiętrowe kotły. Ciekawostkę stanowią tzw. suche wody – potoki niknące w krasowych czeluściach i przepływające niezgodnie z rzeźbą terenu.

Schronisko Murowaniec – duże schronisko położone na wysokości 1505 m, wybudowane w 1925 roku staraniem warszawskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego, otwarte przy udziale prezydenta RP, Stanisława Wojciechowskiego, który wraz z rodziną był pierwszym gościem, który tam nocował. Towarzyszył mu adiutant – wówczas pułkownik – Mariusz Zaruski.
U wejścia do budynku, po prawej stronie znajduje się tablica upamiętniająca poetę i miłośnika Tatr Adama Asnyka. Odsłonięto ją w 1930 roku.

I właśnie w tym schronisku odbyły się „chrzciny” nowego członka Integracyjnego Koła PTTK „Matragona”, Zenusia (co obrazuję załączone zdjęcia). Niestety nie ma najlepszego zdjęcia ze chrzcin tego, w którym Zenek stoi w strugach wody pod rynną, przy padającym obficie deszczu. Kąpiel była wspaniała!

Kuźnice - Czarny Staw Gąsienicowy - Kuźnice
28.08.2010

Relacja fotograficzna - Helena Grzywacz
Relacja fotograficzna - Stanisław Adach
Relacja fotograficzna - Michał Kwaśny