Małe Pieniny
Przez trzy rezerwaty

i najwyższy szczyt Pienin – Wysoką (1050 m)
zaliczany do Korony i Diademu Gór Polskich

w dniu 25 października 2014 r.

Rezerwat przyrody “Wąwóz Homole” im. Jana Wiktora – obejmujący skalny wąwóz oraz Czajakową Skałę i boczną część dolinki Koniowskiego Potoku. Położony na obszarze wsi Jaworki. ma długość ok. 800 m i wcina się w północne stoki Wysokich Skałek, tworząc głęboki kanion o bardzo stromych ścianach dochodzących do 120 m wysokości. Zbudowany z wapieni, powstał w wyniku tektonicznych fałdowań w górnej kredzie. Dużą rolę w jego wyżłobieniu odegrał płynący nim potok Kamionka tworząc w wąwozie kaskady, a jego koryto zawalone jest wielkimi głazami.

Rezerwat „Biała Woda” położony jest w dolinie potoku Biała Woda oraz jego dopływu Brysztańskiego Potoku. Celem jego utworzenia w 1963 r. była ochrona cennego i pięknego krajobrazu skał wapiennych i turni, kamienistego koryta potoku z kaskadami oraz interesującej flory naskalnych roślin wapieniolubnych i innych rzadkich roślin. Rezerwat ma bardzo ciekawą budowę geologiczną z przewagą skał wapiennych z okresu jury i kredy, tworzących formy przestrzenne.

Rezerwat przyrody „Wysokie Skałki” – położony na najwyższym szczycie Pienin – Wysokiej (1050 m n.p.m.).. Jest rezerwatem krajobrazowym i leśnym, utworzonym w 1961 r. Ochronie podlega tu jedyny zachowany w Pieninach fragment górnoreglowego naturalnego lasu świerkowego. W latach 1947-1957 podczas zagospodarowywania opuszczonych przez Łemków terenów Pienin, został silnie przetrzebiony, jednak po kilkudziesięciu latach odtworzył się. W runie leśnym i na niewielkich niezalesionych miejscach występują m. in takie rzadkie rośliny, jak: lilia złotogłów, powojnik alpejski, tojad dzióbaty, wawrzynek wilczełyko, jaskier platanolistny, modrzyk górski. Bogata jest też fauna ptaków; gniazdują tu m. in. puchacz, myszołów zwyczajny i orlik krzykliwy. Z nagiego wierzchołka rozciągają się imponujące widoki na: Pasmo Radziejowej, Babią Górę, Tatry i Pieniny. Od wschodniej strony wierzchołka Wysokiej urwiste wapienne skały o wysokości 5-20 m.

Trasa górska:

•   Jaworki – rezerwat “Wąwóz Homole” – rezerwat “Wysokie Skałki” - Wysoka (1050m)
•   Wysoka (1050m) – Przełęcz Rozdziela
•   Przełęcz Rozdziela – rezerwat “Biała Woda” - Jaworki

Pieniny - zdobywanie sprawności „ubłocony turysta”

W sobotę 25.10.2014 r. chyba w całej Małopolsce świeciło piękne słońce, tak jak przewidywały prognozy pogody- tylko nie w Pieninach.

Do Szczawnicy jechaliśmy w pełnym słońcu, robiąc sobie nadzieję na piękne widoki pienińskie. W Jaworkach czar prysnął. Nad nami błękitne niebo było w chmurach i mgle. Jeszcze nad Wąwozem Homole wydawało się, że mgły opadną i pokażą nam piękno tego zakątka Pienin. Gdy wchodziliśmy coraz wyżej w kierunku Wysokiej, mgła niestety gęstniała a na północnych zboczach drzewa i trawy pokrywał szron. Okazało się, że na szczycie i galeriach widokowych, tylko przez moment pojawiło się okno widokowe na wybielone śniegiem szczyty Tatr, majaczące w mlecznej mgle. Obfotografowane zresztą szybko i dokładnie, zanim znikną w chmurach. Po wejściu na galeryjkę widokową na Wysokiej (1050 m) każdy zrobił sobie pamiątkowe zdjęcie do „Korony Gór Polski” i diademu. Cel został osiągnięty, wszystkim udało się wejść na szczyt.
Wędrując do Przełęczy Rozdziela mgła towarzyszyła nam cały czas, oraz wszechobecne błoto, które powstało przez rozjeżdżenie ścieżek ciężkim sprzętem ściągającym kłody drzew- wiatrołomów w doliny. Drugą przyczyną, było przejście przed nami tą samą trasą, tego dnia, sporej grupy turystów z Tarnowa, oraz ok. setki zuchów i harcerzy zdobywających sprawność „czysty zuch” - jak dowiedzieliśmy się po spotkaniu z Nimi na przełęczy. Wiele osób z naszej grupy w rozjeżdżonym grząskim terenie zaliczyło ślizgi i upadki, nie byliśmy tak dobrzy jak zuchy. W większości też udało nam się zdobyć sprawność, ale „ubłocony po uszy turysta”.

Każdy dokonywał oględzin swojego ubioru, gdy jednocześnie pojawiły się promienie słońca i myśl, że zanim dojdziemy do autokaru, to błoto się wykruszy. W tak sprzyjającej aurze pogodowo-nastrojowej Prezes Klubu Turystyki Górskiej „WIERCH” Zdzisław Gardziel, na polanie nad Przełęczą Rozdziela, wręczył odznaki klubowe kolejnym członkom.

Nijak miały się moje zapowiedzi w autokarze do warunków zaistniałych na trasie.

Zapowiadałam, że pewnie trafi nam się ładna pogoda z widokami – nie było.

Mówiłam, że na szlaku raczej nie powinno być błota – a było go tak dużo, jak mało kiedy!
No cóż. Nie było tego w planach!

Na szczęście nikt się tym nie przejmował, bo przekraczając potok Biała Woda kilkakrotnie korzystaliśmy z kąpieli w nim (łącznie z praniem garderoby). Do Jaworek przyszliśmy już eleganccy, wymyci. (teraz tylko ta relacja zdradzi wszystko) Celem tej wycieczki było poznanie, a w większej części, tylko odświeżenie w pamięci wcześniejszych pobytów w Rezerwatach „Wąwóz Homole”, „Wysokie Skałki” czy „ Biała Woda”. Rzeczywiście każdy z uczestników coś innego wyszukiwał w pokładach pamięci, inne okoliczności wędrówki, towarzyszy. Byli tacy, którzy pamiętają szlak poprowadzony dnem potoku Kamionka, gdy wędrowało się omijając potężne głazy leżące w korycie potoku. Większość przypominała sobie drewniane mostki i poręcze ułatwiające wchodzenie, teraz zamienione na metalowe. Wszyscy byli zgodni co do jednego, że gdy wchodzili tu z mniejszym doświadczeniem turystycznym, czy może gdy patrzyli oczami dziecka, to ten wąwóz wydawał się o wiele dłuższy, trudniejszy do przejścia, potężniejszy…

Najważniejsze, że pozostał nadal piękny, o każdej porze roku i każdej porze życia.
Dotyczy to także pozostałych rezerwatów.
Na koniec wyprawy wstąpiliśmy do restauracji „Bacówka” w Jaworkach na dużą, ciepłą herbatę z cytryną.
Niektórzy nawet na rosołek z jagnięciny!

Dzień zakończyliśmy miło i przyjemnie, zadowoleni wróciliśmy do Krakowa.

Agata Karwowska

Jaworki - Wysoka - Przełęcz Rozdziela - Jaworki - 25.10.2014

Relacja fotograficzna - Olga Płaszczewska
Relacja fotograficzna - Teresa Wróbel
Relacja fotograficzna - Krystyna Wyrostek
Relacja fotograficzna - Ela Czader